در پس برقــــع ســــرخ

                                                               در پس برقع سرخ

زنان در استان هرمزگان بخصوص در روستاها  از سالیان دراز  دوشا دوش مردان بعنوان  نان اوران خانواده فعال بودند . چه در امور کشاورزی و چه در تولید صنایع مختلف روستای و صنایع دستی . اما بجز زنان روستای  بخشی از زنان شهری برای تامین مخارج زندگی همراه با مردان به بازار کار رو اوردند .

متاسفانه بجز تعداد معدودی از زنان هرمزگانی که دارای تحصیلات بوده توانستند جزب ادارات شوند . بخش عمده زنان ٫ علیرغم تحصیلات نتوانسته جزب بازار کار گردند . سیستم مدرک گرای و عدم هماهنگی بین بازار کار و نظام اموزشی باعث گردیده هر ساله صدها تن از زنان فارغ تحصیل دبیرستانی و دانشگاهی در استان ٫ نتوانند در بازار کار استان فعال گردند از طرف دیگر مدیران وارداتی و فرهنگ پارتی و پارتی بازی عملا عرصه بر زنان بومی برای وارد شدن به بازار کار محدود نموده است.

 تت

در بین اقشار پایین  و زحمتکش روستای و شهری استان همیشه نیروی کار زنان بخش مهمی از تامین درامد خانواده بوده است .

اما پدیده جدیدی که از حدود سالهای ۱۳۵۰ به بعد در عرصه کار زنان در استان هرمزگان پا گرفت و در سالهای ۱۳۶۰ به بعد به صورت گسترده زنان زحمتکش شهری و روستای برای تامین مشعیت خانواده  به ان مشغول گردیدند ٫ پیله وری  بود .

حدود سال ۱۳۵۰ ٫ عده تاجر و دلال با پرداختن مبلغی معافی گذرنامه افراد  می خریدند ٫ چون کسانی که گذرنامه مرزی داشتند میتوانستند به دبی بروند و مقداری جنس با استفاده از معافی  بدون پرداخت گمرکی  به بندر وارد کنند.

تفاوت قیمت بین دبی و بندر باعث شده بود که عده زیادی در این راه فعال گردند . اما برای زنان زحمتکش که سرمایه کافی برای مسافرت و خرید جنس نداشتند و از طرفی به بازار وارد نبودند ٫ امکان اینکه مستقل کار کنند وجود نداشت ٫ به همین خاطر  معافی گذرنامه خود را به دلاها وتجار می فروختند ٫ مخارج مسافرت و ماندن در دبی به عهده صاحب بار بود.

بدین طریق بخشی از زنان هرمزگان غیر مستقیم وارد کار پیله وری شدند.

از حدود سال ۱۳۶۰ به بعد  با توجه به رشد سرسام اور تورم و کاهش قدرت خرید تودهای زحمتکش ٫ افزایش فقر و از طرفی جنگ و گسترش اعتیاد بین مردها باعث گردید که بار عمده تامین مخارج خانواده به دوش زنان بیفتد .

محدود بودن بازار کار برای زنان هرمزگانی ٫ باعث شد که این بخش از نیروی کار بجای فعال شدند در عرصه تولید ٫ جزب کارهای کاذب و غیر تولیدی نظیر دست فروشی و پیله وری گردند .

پنجشنبه بازارمیناب مرکزی شده است که هزاران زن برای فروش مستقیم محصولات کشاورزی و صنایع دستی  در ان جمع شوند ٫ بطوری که هم اکنون بیش از ۶۰ ٪  فروشندگان این بازار زنان تشکیل میدهند .

در بندر عباس بازار ماهی فروشان ٬ بازار بیوه زنان ٬ بازار روز و بازار اوشین در غرب سورو  ( که بعد از مدتی بسته شد )  مکانهای بودند که زنان اقشار پایین جامعه برای کمک به مخارج زندگی خانواده در انجا دستفروشی می کردند .

با اعلام قشم بعنوان بندر ازاد و تفاوت قیمتهای اجناس خارجی  بین قشم و بندر ٫ باعث گردید که روزانه هزاران نفر با صدها قایق بین بندر عباس و قشم به جابجای کالا به پردازند.

قایقهای که باسرعت خود را به ساحل بندر می رساندند و مسافرانی که با سرعت بار از قایق  کنده و در پس کوچهای شهر پنهان می شدند. در بین این مسافران هر روز صدها نفر  زن برقع سرخ دیده می شدند و بعدها اکثر زنانی که با قایق تردد میکردند ٫ برقه سرخ بودند ٬ این یک پدیده تازه بود  برقع سرخ بیشتر در شرق استان هرمزگان رواج دا شت ولی بعداز سالهای ۶۰ در اکثر اسکله های بندر ٬ قشم و کیش ویا بازارهای دستفروشی به زنان جوانی بر می خوردی که برقع سرخ داشتند.

    برای من که یک زن بندری هستم و با فرهنگ این منطقه اشنا بودم ٬ این یک پدیده جدیدی بود ٬ زیرا برقع سالهای بودکه در جامعه شهری استان رونق خود را ازدست داده بود فقط بین زنان مسن رواج داشت ٬ این کنجکاوی باعث گردید که در ان موقع بیشتر دنبال این قضیه باشم بعد از تحقیقاتی که کردم و با چند نفر که از هم محله خودمان بودند  صحبت کردم مشخص گردید که انها برای ناشناس ماندن از این پوشش استفاده می کردند ٬ حالا چرا برقع سرخ ؟

در اپتدای سال ۶۰ زنانی که از شرق هرمزگان بودند ٬ که فقر در این منطقه بیشتر بود ٬ برای کار  به بندر عباس و از انجا به قشم  می رفتند وبا جابجای اجناس خارحی مبلغی بدست می اوردند  ٬ بعدها که قاچاق اجناس بین  قشم و بندر گسترش پیدا گرد ٬ زنان دیگری به این کار روی  اوردند و به تقلید از زنان شرق هرمزگان و برای اینکه هویت انها پنهان بماند از برقع سرخ استفاده کرده . این پدیده هنوز هم بصورت محدود بین زنانی که برای اوردن جنس به قشم می روند دیده می شود.

  در طی  ۲۰ سال گذشته دهها تن از زنان پیله ور در  دریا با حوادث مختلف روبرو شده و  کشته و زخمی شدند .

         اگر برقع زمانی بعنوان حجاب و زمانی برای حفاظت از صورت در مقابل افتاب و زمانی  برای مقابله با پرتغالیها بکار برده شده ٬   در دو دهه گذشته برای بخشی از زنان هرمزگانی  پوششی بوده برای پنهان نگهداشتن ٬  فقر و سیه روزی که بر انها تحمیل شده است .